شیوه حکومت مداری پهلوی اول

در تاریخ معاصر ایران حاکمان بسیاری پا به عرصه گذارده اند و هر یک برای خود ویژگی های خاصی داشته اند. دوران حکومت پهلوی اول نیز دارای ویژگی های خاص خودبود که این دوره تاریخی را از ادوار دیگر مستثنی می ساخت. اگرچه دوره رضاشاه پهلوی را دوره ای از رشد مدرنسیم، توسعه دستگاه اداری، ایجاد ارتش منظم و گسترش سواد عمومی می دانند اما نباید از نظر دور نگاه داشت که پایه اصلاحات دوره رضا شاه پهلوی در حرکت های اصلاحی بوده است که از عصرعباس میرزا آغاز گشته و در دوره مشروطیت با شکل گیری حکومت نوین شکلی جدید به خود گرفته است. در عصر پهلوی اصلاحات با قوه ی قهریه و بدون در نظر داشتن همخوانی با شرایط اجتماعی و فرهنگی شکل گرفت. این پژوهش تحت عنوان شیوه حکومت مداری پهلوی اول تلاش دارد به بررسی ویژگی ها و شیوه حکومتی و چگونگی استفاده از آنها و نتایج حاصله از این روش حکومتی بپردازد. آنچه در باب ماحصل این پژوهش هست نکاتی چند را بیان نمود . اگرچه دوران پهلوی اول ما شاهد برقراری اقدامات متعددی در نظام آموزشی، بهداشت، قضایی، راه ها، ایجاد ارتش نوین هستیم اما از آنجا که این کارها بر پایه دستوراتی بود باعث شد در ادوار بعدی شاهد بروز بسیاری از تعارضات و ناکارامدی ها در این شیوه اصلاحی باشیم. چنان که می توان گفت این ارتش نوین در اولین روزهای حمله متفقین از هم پاشید. راه آهن، ابزاری برای اشغالگران شد و نظام اداری نیز فساد اداری را که در دستگاه دیوانی قاجار داشت به عنوان سنتنی پایدار با خود حفظ کرد.